Sáng tác lời Nad Tatrou sa blýska

Janko Matúška

Từ năm 1839, nhà thơ trẻ Janko Matúška là thành viên Viện Ngôn ngữ và Văn học Séc-Slovak thuộc Trường Tin lành Bratislava, trung tâm hoạt động quan trọng nhất của phong trào dân tộc Slovak. Ông bắt đầu làm thơ, trong đó ông đã thể hiện rung động về nhịp điệu lấy từ các bài dân ca. Cải biên các bài dân ca vào thơ là một trong những xu hướng của nhiều nhà thơ lãng mạn Slovak thời này.[2] Trong bầu không khí sáng tạo của viện, Juraj Palkovič và Ľudovít Štúr đã thúc dục những nhà dân tộc trẻ gần gũi với dân chúng hơn, kêu gọi sinh viên từ bỏ tiếng Bernolák của Anton Bernolák, người đã có công khơi thủy các nổ lực thống nhất ngôn ngữ Slovak tản mát và chyển sang dùng tiếng Slovak chuẩn của Ľudovít Štúr.

Cuối năm 1843, giáo hội của trường dưới áp lực chính trị đã quyết định cách chức và sa thải Ľudovít Štúr, người đang thay thế các công việc của giáo sư Juraj Palkovič đã già ốm.[3] Những nỗi buồn và căm giận từ sự kiện này được Janko Matúška gửi gắm vào bài thơ Ponad Tatrou blýska vào giao thừa năm 1843, mang lời kêu gọi dân tộc Slovak đứng lên chống áp bức, viết trên nền nhạc bài dân ca Kopala studienku.[4]

Những lời thơ khuấy động đấu tranh này được các sinh viên theo phong trào Štúr hát lên lần đầu tiên khi họ chia tay nhóm bạn học rời bỏ Trường Tin lành Bratislava về Levoča để phản đối vào tháng 3 năm 1844,[5] [6] từ đó về sau nó trở thành bài hát được ưu thích nhất của thế hệ Štúr trẻ.[4]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Nad Tatrou sa blýska http://www.jozefbanas.sk/index.php/zaujimavosti/51... https://dikda.eu/ludovit-stur-bojoval-za-ucebnice-... https://dikda.eu/upravit-nad-tatrou-sa-blyska-je-t... https://www.cas.sk/clanok/275582/ukazte-aki-pravov... https://www.ecav.sk/archiv/archiv-2011/matuska-jan... https://www.extraplus.sk/clanok/nad-tatrou-sa-blys... https://history.hnonline.sk/starsie-dejiny/1901150... https://style.hnonline.sk/vikend/539443-janko-matu... https://style.hnonline.sk/vikend/586487-nova-hymna... https://matica.sk/nacieranie-z-podtatranskych-stud...